آمریکا بیش از ۴۵۰۰ دانشگاه دارد که در حدود ۱۵۰۰ دانشگاه آن دانشجوی دکترا می‌پذیرند. در این مقاله سعی کرده‌ایم که صفر تا صد تحصیل دکترا در آمریکا را برای شما توضیح دهیم تا با دید بازتری در این مسیر گام بردارید.
ایالت متحده آمریکا با دارا بودن بسیاری از دانشگاههای برتر جهان به همراه امکانات و منابع تحقیقاتی گسترده، به بستری مناسب برای پژوهش های علمی و تحقیقاتی دانشجویان دکترا تبدیل شده است.
با توجه به بودجه بسیار زیادی که کشور آمریکا صرف تحقیقات علمی و پژوهشی می‌کند، انجام کارهای پژوهشی در دانشگاههای این کشور در سطح وسیع‌تری صورت می‌گیرد. سالانه دانشجویان خارجی بسیاری در مقطع دکترا در آمریکا پذیرفته می‌شوند و تحقیقات پژوهشی خود را آغاز می‌کنند.
ادامه تحصیل در آمریکا در مقطع دکترا
تحصیل در آمریکا در مقطع دکترا، بالاترین مقطع دانشگاهی محسوب می‌شود و بسیاری از دانشجویان تمایل دارند تا تحصیلات خود را تا این مقطع ادامه دهند و به تحقیق و پژوهش بپردازند. طول دوره تحصیل در مقطع دکترا بین ۴ تا ۶ سال است.
مقطع دکتری در آمریکا صرفا بر روی پژوهش تمرکز ندارد و اگر بخواهید در این مقطع تحصیل کنید معمولا در دو سال اول باید واحدهای درسی بگذرانید. همچنین ممکن است بسته به رشته تحصیلی سمینار هم داشته باشید و در طول دوره تحصیل چندین بار مورد ارزیابی قرار بگیرید.
پس از گذراندن واحدهای درسی و دیگر دوره‌هایی که برای رشته شما لازم است، باید در آزمون جامع شرکت کنید و در صورت قبولی می‌توانید وارد مرحله پژوهش و نوشتن پایان نامه شوید. در این مرحله باید موضوعی را انتخاب کنید و این موضوع به تایید تیم پژوهش دانشگاه برسد.
پس از نوشتن پایانه نامه هم باید در حضور چندین نفر از اساتید آن را ارائه و از آن دفاع کنید.
شرایط تحصیل دکتری در آمریکا
شرایط پذیرش دکترا در دانشگاههای مختلف آمریکا با یکدیگر متفاوت است اما در مجموع برای اینکه بتوانید از دانشگاههای آمریکا در مقطع دکتری پذیرش بگیرید، باید دارای شرایط زیر باشید:
- معدل ۱۵ و بالاتر
- نمره تافل ۸۰ و بالاتر و یا معادل آن
- نمره آزمون جی آر ای GRE حداقل ۳۰۰ تا ۳۱۰ (پیش نیاز بعضی از دانشگاه‌ها یا رشته‌ها نیست)
- مقاله (دو یا چند مقاله علمی پژوهشی چاپ شده در مجلات ISI یا دیگر ژورنال معتبر خارجی و داخلی)
- مشخص شدن سوپروایز برای تز دکترا (برای بعضی از رشته‌ها و دانشگاه‌ها در زمان اپلای الزامی نیست)
برای مثال، برای پذیرش در دکتری مهندسی مکانیک در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا، لس آنجلس لازم است معدل حداقل ۱۵، نمره تافل ۸۷ یا آیلتس ۷ داشته باشید. داشتن نمره جی آر ای الزامی نیست.
مدارک لازم برای تحصیل دکترا در آمریکا
- رزومه (داشتن سوابق تحصیلی خوب با نمرات بالا و سوابق شغلی مرتبط)
- انگیزه نامه
- ترجمه رسمی مدارک و ریز نمرات لیسانس و فوق لیسانس
- اسکن پاسپورت
- چکیده پایان نامه فوق لیسانس
- دو یا سه توصیه نامه از اساتید (تعداد آن به شرایط پذیرش دانشگاه بستگی دارد)
- نمره زبان (تافل، آیلتس یا دیگر نمرات زبان مورد قبول دانشگاه)
- نمره جی آر ای (برای بعضی از رشته‌ها و دانشگاه‌ها الزامی نیست)
- مقالات
- پروپوزال (در صورتی که جزو شرایط پذیرش باشد یا استاد راهنما آن را درخواست کند)
- ارزشیابی مدارک تحصیلی توسط موسسات معتبر ارزیابی در آمریکا مانند WES (برای اطلاعات بیشتر به صفحه تحصیل فوق لیسانس آمریکا مراجعه کنید)
اپلای برای دکتری در آمریکا
برای اپلای و اخذ پذیرش تحصیلی آمریکا در مقطع دکتری باید اقداماتی را در چندین مرحله انجام دهید. ممکن است جزئیات این مراحل در دانشگاههای مختلف با هم متفاوت باشد اما به طور کلی همه آن‌ها از یک سری مراحل کلی پیروی می‌کنند که در اینجا به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- اگر طبق شرایط پذیرش دانشگاه لازم است که از ابتدا برای تز دکترای خود سوپروایزر یا استاد راهنما مشخص کنید، باید با اساتیدی که حوزه تحقیقاتی آن‌ها در راستای رشته و فیلد تحقیقاتی شما است مکاتبه کنید تا در نهایت یکی از اساتید شما را به عنوان دانشجوی آینده خود بپذیرد.
- برای اینکار یک نامه بنویسید و در آن به سوابق تحصیلی، شغلی و از همه مهمتر سوابق تحقیقاتی خود اشاره کنید و توضیح دهید که چرا شما می‌توانید دانشجوی مناسبی برای استاد مورد نظر باشید. بهتر است به وجه اشتراک علایق تحقیقاتی (Research Interest) خود و علایق تحقیقاتی استاد اشاره کنید. سپس نامه را در قالب یک ایمیل برای اساتید مورد نظر ارسال کنید.
- ممکن است بعضی از اساتید به شما پاسخ دهند و درخواست مصاحبه یا پروپوزال داشته باشند. پروپوزال در واقع چکیده‌ای از موضوع و مسیر کار تحقیقاتی شما است که قرار است در آینده برای تز دکتری خود روی آن کار کنید.
- پس از مشخص شدن استاد راهنما، مدارک مورد نیازی را که قبلا توضیح داده شد برای اپلای آماده کنید. اپلیکیشن آنلاین را پر کنید، هزینه آن را پرداخت کنید و نمرات مورد نیاز مانند تافل و جی آر ای را قبل از پایان ددلاین اپلای برای دانشگاه ارسال کنید.
- بسته به رشته تحصیلی، ممکن است در زمان ارزیابی اپلیکیشن در دانشگاه، نیاز به مصاحبه با تیم پذیرش دانشگاه یا دپارتمان رشته تحصیلی خود داشته باشید.
- پس از تکمیل اپلیکیشن و ارسال تمام مدارک مورد نیاز برای دانشگاه، منتظر دریافت نامه پذیرش و فرم I-20 خود باشید.
نکته در مورد اپلای دکترا در آمریکا
از آنجا که در مقطع دکترا در آمریکا در سال‌های اول واحدهای درسی ارائه می‌شود و دانشجویان برای انتخاب موضوع تز دکترای خود آماده می‌شوند، معمولا در زمان اپلای نیازی نیست که استاد راهنما مشخص کنید چون پس از ورود به دانشگاه و گذراندن واحدهای درسی، در مرحله بعد می توانید سوپروایزر خود را در دانشگاه مشخص کنید. البته این موضوع کاملا به شرایط پذیرش دانشگاه بستگی دارد و باید شرایط را قبل از اپلای ارزیابی کنید.
برای مثال، برای اپلای در رشته روانشناسی بالینی در مقطع دکترا در دانشگاه ایالتی سان فرانسیسکو نیازی نیست که در زمان اپلای سوپروایزر مشخص کرده باشید. پس از اپلای، اپلیکیشن شما در کمیته پذیرش دانشگاه و سپس در دپارتمان روانشناسی بررسی می‌شود و در صورت داشتن شرایط مناسب، به شما پذیرش دکترا داده خواهد شد.
دکترای مستقیم در آمریکا
در آمریکا در بعضی از دانشگاه‌ها و رشته‌ها این امکان وجود دارد که پس از پایان دوره لیسانس خود، مستقیما وارد دوره دکترا شوید. به این معنا که دیگر نیاز نیست که پس از لیسانس، وارد مقطع فوق لیسانس شوید و سپس برای مقطع دکترا اقدام کنید. اما در حقیقت آنچه که به عنوان مقطع دکترا خواهید گذراند ترکیبی از مقطع فوق لیسانس و دکترا است.
در سال‌های اول در مقطع دکترای آمریکا که واحدهای درسی ارائه می‌شود، پس از گذراندن آن واحدها شما به نوعی دوره فوق لیسانس را گذرانیده‌اید و سپس کار بر روی تز دکترای خود را شروع خواهید کرد. در دکتری مستقیم معمولا تعداد واحدهای درسی بیشتری ارائه می‌شود.
برای اپلای دکترای مستقیم، داشتن مدرک لیسانس و داشتن معدل بالا، نمرات تافل، یا آیلتس بالا، جی آر آی بالا و همچنین انجام پروژه‌های تحقیقاتی در دوره لیسانس مورد نیاز است.
بعضی از دانشگاههای آمریکا که دکترای مستقیم ارائه می‌دهند:
| نام دانشگاه | مینیمم مورد نیاز | طول دوره تحصیلی |
|---|---|---|
| دانشگاه فناوری ماساچوست | مدرک لیسانس | ۵ سال (۲ سال واحدهای درسی، و سه سال پژوهش) |
| دانشگاه هاروارد | مدرک لیسانس | ۶ سال (۱-۲ سال واحدهای درسی و بقیه دوره انجام پژوهش) |
| دانشگاه پرینستون | مدرک لیسانس | در حدود ۵ سال (۲ سال واحدهای درسی و مابقی انجام پژوهش) |
| دانشگاه ییل | مدرک لیسانس | ۶-۷ سال (۳ سال واحدهای درسی و مابقی انجام پژوهش) |
| دانشگاه پنسیلوانیا | مدرک لیسانس | ۵-۶ سال (۲ سال واحدهای درسی و مابقی انجام پژوهش) |
تحصیل پست دکترا در آمریکا
بسیاری از محققان پس از دریافت مدرک دکترا، وارد دوره پست دکترا می‌شوند. پست دکترا یا پست داک یا فوق دکترا دوره‌ای موقتی است که به افراد دارای مدرک دکترا اجازه می‌دهد که آموزش خود را به عنوان محقق و پژوهشگر ادامه دهند و مهارت‌هایی به دست آورند که آن‌ها را برای حرفه آکادمیک و تدریس در دانشگاه‌ها آماده‌تر کند.
بیشتر موقعیت‌های پست داک در دانشگاه‌ها یا صنعت است اما تعدادی از آن‌ها هم ممکن است در نهادهای خصوصی و دولت باشد.
طول دوره پست داک مشخص نیست و بسته به دانشگاه یا کشور محل تحقیق متفاوت است. به طور معمول ممکن است بین دو تا سه سال و یا بیشتر طول بکشد. محقق پست دکترا بابت تحقیقاتی که انجام می‌دهد، حقوق دریافت می‌کند.
هزینه تحصیل دکترا در آمریکا
در آمریکا هزینه تحصیل دکترا بسته به رشته، دانشگاه (دولتی یا خصوصی) و ایالت محل تحصیل متفاوت است. دانشجویانی که جزو همان ایالت محل تحصیل خود باشند (in-state) نسبت به دانشجویان دیگری که متعلق به ایالت های دیگر هستند (out of state) شهریه کمتری پرداخت می کنند.
شهریه دانشجویان بین‌المللی مانند دانشجویان خارج از ایالت است و به همان میزان هزینه واحدهای درسی را پرداخت می‌کنند. به طور میانگین هزینه تحصیل دکترا در آمریکا بین ۲۸ تا ۶۰ هزار دلار است.
برای مثال، در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا شهریه سالانه مقطع دکترا برای دانشجویان بین‌المللی در بیشتر رشته‌ها ۵۲,۵۰۶ دلار است.
فاند دکتری آمریکا
معمولا ارائه فاند تحصیلی به دانشجویان دکترا در آمریکا بسیار رایج است. بورسیه تحصیلی آمریکا در مقطع دکترا از منابع مختلفی مانند دولت فدرال آمریکا، سازمان‌های غیردولتی، سازمان‌های تحقیقاتی و یا دانشگاه‌ها تامین می‌شود.
یکی از بورسیه‌های دولتی آمریکا بورسیه فولبرایت (Fulbright Scholarship) نام دارد که معمولا به صورت فاند کامل ارائه می‌شود و همه هزینه‌های تحصیلی دانشجوی دکترا را پوشش می‌دهد ولی متاسفانه این بورسیه شامل دانشجویان ایرانی نمی‌شود.
در صورتی که منبع فاند تحصیلی، دانشگاه باشد، معمولا شامل انواع زیر است:
- دستیار آموزشی یا TA: به عنوان دستیار آموزشی استاد شما می‌توانید به دانشجویان مقاطع لیسانس و فوق لیسانس آموزش دهید و آن‌ها را در انجام پروژه‌ها راهنمایی کنید.
- دستیار پژوهشی یا RA: معمولا به صورت کمک به اساتید در انجام تحقیق و پژوهش است که شامل جمع آوری داده‌ها، ثبت داده‌ها، نظارت بر آزمایش‌ها و یا کمک به تنظیم تجهیزات است.
- دستیار تحصیلات تکمیلی: شامل کارهای دفتری و اداری و یا کمک به برگزاری جلسات برای بخش تحصیلات تکمیلی دانشگاه است.
- فلوشیپ: اسکالرشیپی است که معمولا بر پایه شایستگی آکادمیکی پژوهشگر به او داده می‌شود تا بر روی موضوعی خاص تحقیق کند و هزینه‌های آن را پرداخت نماید.
حقوق دانشجوی دکترا در آمریکا
دانشجویان دکترا در آمریکا معمولا در طول دوره تحصیل خود با عنوان‌های مختلف حقوق دریافت می‌کنند و کمتر رایج است که دانشجویی فقط با هزینه شخصی خود تحصیل کند.
بورسیه‌هایی که به دانشجویان دکترا داده می‌شود، ممکن است به صورت تخفیف شهریه باشد و یا در قبال کاری که انجام می‌دهند ماهیانه مبلغی را به عنوان حقوق دریافت کنند.
بسته به نوع اسکالرشیپ، بودجه استاد و دانشگاه این مبالغ متفاوت است و ممکن است به صورت فول فاند باشد و کل هزینه‌های تحصیل و زندگی دانشجوی دکترا را پوشش دهد و یا اینکه فقط بخشی از هزینه تحصیل او را شامل شود. مبالغ آن ممکن است از ۱۰۰۰ دلار تا ۳۰,۰۰۰ دلار یا بیشتر باشد.
بهترین دانشگاه ها برای تحصیل دکتری در آمریکا ۲۰۲۱
طبق آمار Times Higher Education دانشگاههای زیادی از آمریکا در لیست دانشگاههای برتر دنیا برای تحصیل مقطع دکترا هستند:
| نام دانشگاه | رتبه کشوری | رتبه جهانی |
|---|---|---|
| دانشگاه استنفورد | ۱ | ۲ |
| دانشگاه هاروارد | ۲ | ۳ |
| موسسه فناوری کالیفرنیا | ۳ | ۴ |
| موسسه فناوری ماساچوست | ۴ | ۵ |
| دانشگاه کالیفرنیا، برکلی | ۵ | ۷ |
| دانشگاه ییل | ۶ | ۸ |
| دانشگاه پرینستون | ۷ | ۹ |
| دانشگاه شیکاگو | ۸ | ۱۰ |
| دانشگاه جان هاپکینز | ۹ | ۱۲ |
| دانشگاه پنسیلوانیا | ۱۰ | ۱۳ |
پاسخ به سوالات شما
دانشگاههای آمریکا دو ترم اصلی سپتامبر و ژانویه دارند. بعضی از رشته‌ها در مقطع دکترا مانند رشته‌های روانشناسی، آموزش و یا بعضی از رشته های زیستی فقط ورودی سپتامبر دارند و رشته های دیگر مانند رشته های مهندسی و علوم معمولا در هر دو ترم ارائه می شوند.
از آنجا که هدف از تحصیل در مقطع دکترا انجام کارهای پژوهشی پیشرفته است، دانشجویان باید از قبل با این حوزه آشنایی و مقالاتی را هم نوشته باشند. داشتن مقاله الزامی نیست ولی نداشتن آن شانس پذیرش را کاهش می‌دهد.
شهریه تحصیلی مقطع دکترا در آمریکا بسته به رشته و دانشگاه و ایالت متفاوت است ولی به طور میانگین بین ۲۸ تا ۶۰ هزار دلار در سال است.
ارائه پروپوزال بسته به شرایط دانشگاه‌ها متفاوت است. بعضی از دانشگاه‌ها و اساتید آن ممکن است از ابتدا از شما درخواست پروپوزال داشته باشند ولی ممکن است شرط پذیرش دیگر دانشگاه‌ها نباشد.
بله. بعضی از رشته‌ها و دانشگاه‌ها در آمریکا وجود دارند که شما می‌توانید با مدرک لیسانس برای مقطع دکترا در آن‌ها اپلای کنید. در این حالت، دوره دکترا ترکیبی از دوره فوق لیسانس و دکترا است.
